orzeczenie imienne
  • Orzecznik przymiotnikowy w mianowniku lub dopełniaczu

    10.12.2023
    10.12.2023

    Bardzo proszę o podpowiedź i wyjaśnienie, która z wersji jest poprawna (a może obydwie są w dopuszczalne)?

    Większość pokoi jest brudnych vs brudna/zajętych vs zajęta/zarezerwowanych vs zarezerwowana itp.

  • równoważniki zdań
    17.06.2004
    17.06.2004
    Dzień dobry.
    Chciałem zapytać, czy poprawne jest nagminne stosowanie w mediach równoważników zdań zamiast pełnych zdań, np. „Adam Małysz po raz kolejny zwycięzcą konkursu lotów narciarskich”. Czy nie jest błędem ciągłe pomijanie orzeczenia (tu: został)?
    Z poważaniem, Piotr Gach
  • Zalecane jest

    24.12.2022
    24.12.2022

    Szanowni Państwo!

    Proszę o wskazanie, która z następujących form jest poprawna: „Zalecane jest uzyskanie opinii biegłego” czy „Zalecanym jest uzyskanie opinii biegłego”? Według mnie właściwa jest pierwsza forma; druga byłaby właściwa np. w zdaniu: „Uzyskanie opinii biegłego nie byłoby zalecanym rozwiązaniem”. Czy regułą jest to, że pierwszą formę stosujemy w połączeniu z czasownikiem a drugą z rzeczownikiem?

    Z wyrazami szacunku


  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • brać życie
    19.05.2004
    19.05.2004
    Czy mam brać życie:
    a) takie, jakie jest;
    b) takim, jakie jest;
    c) takim, jakim jest;
    d) takie, jakim jest?
    A może jeszcze inaczej? :) Krótko mówiąc: która z tych form jest poprawna?
  • Chciałbym być bogaty i piękny
    5.06.2016
    5.06.2016
    Chciałem zapytać o poprawność takich form: Chciałbym być bogaty i piękny oraz Chciałbym być bogatym i pięknym. Wydaje mi się, że obie są poprawne, ale im dłużej się zastanawiam tym więcej mam wątpliwości. Czy w przypadku formy żeńskiej: Chciałabym być bogata i piękna / Chciałabym być bogatą i piękną będzie miała zastosowanie ta sama zasada? Tutaj opcja z narzędnikiem wydaje mi się nieco mniej naturalna.
    Będę bardzo wdzięczny za rozwianie moich wątpliwości.
  • Czuć się jaki czy czuć się jakim?

    27.03.2021
    27.03.2021

    Szanowni Państwo!

    Konsumenci mogą czuć się wygranymi czy jednak Konsumenci mogą czuć się wygrani? Która wersja jest poprawna? Podobnie jak: jestem szczęśliwy, czy jestem szczęśliwym?


    Z poważaniem - Dociekliwy

  • Czy to kalka z angielskiego?

    17.07.2022
    17.07.2022

    Szanowni Państwo,


    czy zdanie 'Jest szczególnie ważne, by poinformować lekarza o innych problemach zdrowotnych' jest poprawne w języku polskim?

    Czy nie jest to kalka z języka angielskiego (It is particularly important to...(?

    Czy w jezyku polskim zdanie nie powinno brzmieć: 'Szczególnie ważne jest poinformowanie....'?

    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.


    Z poważaniem


    Aldona

  • dziesiątki

    5.02.2024
    5.02.2024

    Dzień dobry,

    mam problem ze zdaniem:

    "Dziesiątki milionów dzików są zabijane..."

    "Dziesiątki milionów dzików jest zabijanych..."

    Wielki słownik poprawnej polszczyzny podaje, że "składnia liczebników nieokreślonych jest taka sama jak liczebników głównych od pięciu wzwyż".

    Czyli: "Siedem dzików jest zabijanych", ale równocześnie zdanie "Dziesiątki dzików jest zabijanych" brzmi bardzo dziwnie, bo wydaje się, że to "dziesiątki" są podmiotem. Co zatem zrobić z "dziesiątkami milionów"?

  • Ile zdań, czyli czym jest trudno?
    11.12.2018
    11.12.2018
    Szanowni Państwo,
    czy podane zdanie jest zdaniem pojedynczym? Wg mnie można znaleźć w nim tylko jedno orzeczenie: liczy się. Chyba że można by uznać, że trudniej jest częścią orzeczenia imiennego. Bardzo proszę o wyjaśnienie wątpliwości.

    W mowie ojczystej trudniej o kontrolę nad tekstem niż w piśmie, a w potocznym języku mówionym bardziej liczy się spontaniczność niż staranność.

    Z poważaniem
    Monika
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego